To DADA αμφιβάλλει για τα πάντα…Φυλαχτείτε από το Dada

Στο μάθημα της Νεότερης Ευρωπαϊκής Λογοτεχνίας μιλήσαμε για το Ντανταϊσμό ως προδρομικό κίνημα του υπερρεαλισμού. «Ο όρος «ντανταϊσμός» προήλθε από το «ντα-ντα» που κάνουν τα μωρά, μία λέξη της παιδικής γλώσσας που ουσιαστικά δεν σημαίνει τίποτα. Και αυτό ακριβώς είναι ο ντανταϊσμός… Άλλοι ισχυρίζονται ότι η λέξη Dada, προέκυψε στην παρέα του Cabaret Voltaire από τα επαναλαμβανόμενα da, da, da, (ναι, ναι, ναι) στις συζητήσεις μεταξύ των Tzara και Janco στα ρουμάνικα. Οι περισσότεροι από τους παριστάμενους εκείνης της βραδιάς έμελλε να αποτελέσουν τον πυρήνα του κινήματος…Το παράλογο, το παράδοξο, το φανταστικό. Στόχος του, το γκρέμισμα των παραδοσιακών λογοτεχνικών και καλλιτεχνικών αξιών, και η αμφισβήτηση των αρχών της μοντέρνας κοινωνίας. Μια φιλοσοφία, που οι οπαδοί του κινήματος εξέφραζαν τόσο μέσα από την τέχνη, όσο και από τη στάση ζωής και τον τρόπο σκέψης του, προκαλώντας συχνά το κοινό. Οργάνωναν αυθόρμητες βραδιές, συνδύαζαν τα γράμματα και τις τέχνες, συνέτασσαν άρθρα και μανιφέστα, εκφράζονταν με ανόητα κείμενα που συγχωνεύονταν τυχαία, χρησιμοποιούσαν λέξεις δικής τους έμπνευσης, που δεν περιέγραφαν τίποτα, αλλά αποτελούσαν κομμάτια των ποιημάτων τους. Η τεχνοτροπία τους, αρχικά επηρεάστηκε από τον κυβισμό και το φουτουρισμό. Έμπνευσή τους αποτελούσαν κατά κανόνα οι μηχανές, και οι ανθρώπινες φιγούρες τους θύμιζαν περισσότερο ρομπότ. Επέλεγαν στην τύχη σχήματα και εικόνες, καθώς και ετερογενή υλικά (μαλλί, ξύλο, φωτογραφίες και φωτομοντάζ, χαρτί, σκουπίδια),  δημιουργώντας εφήμερα έργα που συνδύαζαν τη γλυπτική με τη ζωγραφική. Ως κίνημα, ο ντανταϊσμός έπαψε να υπάρχει από το 1924 και οι εκπρόσωποί του «προσχώρησαν» στο σουρεαλισμό…Το Ντανταϊστικό Μανιφέστο εκδόθηκε από τον ιδρυτή του Ντανταΐσμού, το ρουμάνο ποιητή Τριστάν Τζαρά το 1916.» Αναφέρει: «Γράφω αυτό το μανιφέστο για να δείξω ότι μπορεί κανείς να κάνει ταυτόχρονα αντίθετες ενέργειες στη διάρκεια μιας δροσερής ανάσας. Είμαι κατά των ενεργειών, και όσο για τη διαρκή αντίφαση ή την κατάφαση, δεν είμαι ούτε υπέρ ούτε κατά και δεν πρόκειται να εξηγήσω τί εννοώ γιατί μισώ τον κοινό νού. Είμαι κατά των συστημάτων. Το πιο αποδεκτό σύστημα είναι να μην έχεις κανένα σύστημα και καμιά αρχή». Διαβάζοντας τις οδηγίες του Τζαρά, γράψαμε κι εμείς ντανταϊστικά ποιήματα στην τάξη. Οι οδηγίες είναι:

Πάρτε μια εφημερίδα.

Πάρτε ένα ψαλίδι.

Διαλέξτε από την εφημερίδα ένα άρθρο στο μέγεθος του ποιήματος που θέλετε να κάνετε.

Κόψτε με το ψαλίδι το άρθρο.

Κατόπιν κόψτε προσεκτικά τις λέξεις που αποτελούν το άρθρο και βάλτες της μέσα σε μια τσάντα.

Ταρακουνήστε μαλακά την τσάντα.

Κατόπιν αρχίστε να βγάζετε από την τσάντα τη μια λέξη μετά την άλλη.

Αντιγράψτε τις ευσυνείδητα με τη σειρά που βγήκαν από την τσάντα.

Το ποίημα θα σας μοιάζει.

Και να που γίνατε ένας άπειρα πρωτότυπος συγγραφέας με μια χαριτωμένη ευαισθησία, έστω κι αν δεν σας καταλαβαίνει το κοπάδι.

Ακολουθώντας τις οδηγίες ο Γιώργος Χρ. συνέθεσε ένα εντυπωσιακό ποίημα, που ευγενικά μας παραχώρησε να το δημοσιεύσουμε.

Ναι, τα λάθη έχει χώσει κι ας είναι ο Προάγγελος/ και η θεματική ποιημένη ζωή για την οποία αλλά και το κοινό στα σπίτια/ γέλιο που ευφραίνει διπλό τελετουργικό: γλώσσα των ηρώων σε ένα χέρι του που έδινε ή λάμβανε να παραδώσουν και τούτη/ ήταν το φαρισαϊκό, τον έχουν κινήσεις, λογοπαίγνια και καλοκαιρίας/ ασυγκράτητο το απολαμβάναμε των κολλητηριών, ή φορές / ιδιαίτερα όλα αυτά της κάθε πολυμορφίας, ωστόσο ικανά προκαλούσαν μας γέλωτα και πολλές το γέλιο στο χιόνι ευλύγιστο/ απρόσμενες καρπαζώματα το φτωχό ψοφά και η Ακατανόητη.
Δείτε και το ντοκυμαντέρ που ακολουθεί:

Share This: