Ο Κανών του Πολυκλείτου – Επανάληψη Ι

«Ο δορυφόρος» του Πολυκλείτου ή «Κανών» (440-430 π.Χ.)  αποτελεί το υπόδειγμα των αναλογιών που θα έπρεπε να έχει η απεικόνιση της ανδρικής μορφής κατά την όρθια στάση. Το σώμα παρουσιάζεται σαν να ελίσσεται γύρω από τον κατακόρυφο άξονα. Εφαρμόζοντας τη συμμετρία επιτυγχάνει την ισορροπία μέσα από την αντίρροπη κίνηση. Το βάρος του σώματος στηρίζεται στο δεξί σκέλος με το αντίστοιχο χέρι να πέφτει άτονο προς τα κάτω. Αντίθετα, το αριστερό σκέλος είναι χαλαρό -τα δάχτυλα μόλις αγγίζουν το έδαφος- και στρέφει λοξά προς τα έξω με το γόνατο τελείως μετωπικό. Το αντίστοιχο χέρι λυγισμένο έφερε στον ώμο δόρυ («Ο δορυφόρος»). Ισοζυγίζοντας αυτές τις αντίρροπες δυνάμεις, ο γλύπτης έφτασε στην πραγμάτωση της τέλειας συμμετρίας. Ο δορυφόρος είναι περισσότερο ογκηρός, με τετράγωνη φόρμα.

Περαιτέρω επισημάνσεις:

  • ρωμαλέο σώμα, μορφή που μόλις έχει εισέλθει από την εφηβεία στην ωριμότητα (η ιδανική στιγμή ακμής)
  • ρεαλιστική και άνετη στάση, που αποδίδει στη μορφή φυσικότητα και χάρη. (από τη γλυπτική στην πλαστική τέχνη).
  • το βλέμμα απομακρύνεται από τον θεατή,
  • το πρόσωπο αποκτά έκφραση για να αποδοθεί το ήθος και το πάθος
  • μύες και φλέβες, μαλλιά και μισάνοιχτα χείλη, αισθητοποιούν ότι υπάρχει η πρόθεση να δοθεί στο άγαλμα πνοή ζωής.
  • σηματοδοτείται το πέρασμα στην κλασική εποχή: ισορροπία ρεαλιστικής απεικόνισης – μίμησης και εξιδανίκευσης της αντρικής μοφής (ιδανική συμμετρία – τέλεια υπολογισμένες αναλογίες)
  • δημιουργείται ο «αυστηρός ρυθμός» που θα αναδείξει το ιδεώδες του μέτρου μέσα από την απλότητα και τη σύνθεση του αθλητικού σώματος με τη νηφάλια και σοβαρή έκφραση που παραπέμπει στην ψυχική αρετή (αισθητική εκπλήρωση του ανθρωπιστικού ιδεώδους της κλασικής εποχής, του «καλού καγαθου» πολίτη).

Share This: