Αντλώντας από τους Αρχαίους Ι: «Επιείκεια και Δικαιοσύνη».

Θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο, στις μέρες μας, να μην επαναλαμβάνουμε τις άγονες, προγονόπληκτες εμμονές για την ανωτερότητα του πολιτισμού των αρχαίων μας προγόνων. Αυτό που οφείλουμε να κάνουμε – κυρίως όταν διδάσκουμε τους Αρχαίους στα σχολεία μας – είναι να μελετήσουμε σε βάθος τη σκέψη και το αξιακό τους σύστημα, όπως αποκαλύπτεται στα κείμενά τους,…

Τα βιβλία ακόμη είναι…τρόπος επιβίωσης, ζωντανοί οργανισμοί, η αθανασία μας;

Σήμερα το απόγευμα κατέφυγα, μετά από πολύ καιρό, στην ανάγνωση διαβάζοντας μονορούφι το κομψό και προσεγμένο εκδοτικά, αυτοβιογραφικό αφήγημα του Varlam Shalamov, «Οι βιβλιοθήκες μου ή η ανάγνωση ως τρόπος επιβίωσης». Κείμενο εξομολογητικό, έντονα βιωματικό, σε διαρκή σχέση με την ιστορία, τεκμηριώνει τη δύναμη που έχει η ανάγνωση και τα βιβλία για τον εκτοπισμένο, τον…

«Η κατάληψη» μέσα από την «ερμηνευτική του ελληνισμού»

Προσπαθώντας να εξορθολογίσει κάποιος τις τελευταίες καταλήψεις (σαν κι αυτή που βιώσαμε σήμερα στο σχολείο μας) και αποφεύγοντας το λαϊκισμό των «προφανών» και «αυτονόητων» ερμηνειών των κρατούντων ή των επαγγελματιών της επανάστασης, θα μπορούσε να μελετήσει με ενδιαφέρον τον ερμηνευτικό προβληματισμό του φιλοσόφου Στέλιου Ράμφου. Η βίαιη και ευδαιμονιστική αντίδραση των «εκ του ασφαλούς» καταλήψεων…

«Ομπρός, παιδιά, και δε βολεί μονάχος του ν’ ανέβει ο ήλιος.» (Εγκόλπιο αφύπνισης)

Κάθε ηθική, κοινωνική και πολιτική αναγέννηση, όπως αυτή που επειγόντως χρειάζεται «τούτες τις μέρες» η συνείδησή μας, δεν μπορεί παρά να ξεκινάει από την επικοινωνία με τις «ρίζες», όπως προσφέρονται από τη μοναδική, αποκαλυπτική εμπειρία της ποίησης και της μουσικής. Αφιερώνουμε στους νεότερους ένα εγκόλπιο αφύπνισης, ένα μνημείο του νεότερου ελληνικού πολιτισμού, το «Πνευματικό Εμβατήριο»…

Η Άνοδος του Ναζισμού: Από άγνοια ή συνενοχή;

«Στο βιβλίο του Peter Fritzsche, «Ζωή και θάνατος στο Τρίτο Ράιχ» που μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά, ο συγγραφέας, καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόι, ανανεώνει την, όπως φαίνεται, ανεξάντλητη βιβλιογραφία για τον εθνικοσοσιαλισμό, εξετάζοντας εκ παραλλήλου με τα γεγονότα, επιστολές, προσωπικά ημερολόγια κι άλλες αυτοβιογραφικές μαρτυρίες «απλών», κυρίως, Γερμανών πολιτών και στρατιωτών, θυτών και θυμάτων.…

20ος αιώνας: Δημοκρατία vs ολοκληρωτισμός

   «Τρίτος τόμος του έργου του Μαρσέλ Γκωσέ “Η άνοδος της δημοκρατίας”, μιας φιλοσοφικής ιστορίας του εικοστού αιώνα και συνάμα μιας θεωρίας της δημοκρατίας. [Οι δύο πρώτοι τόμοι, Η επανάσταση των νεότερων χρόνων και Η κρίση του φιλελευθερισμού, κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις “Πόλις” σε επίτομη έκδοση το 2009. Εκεί ο Γκωσέ περιγράφει την κρίση του…

Η μνήμη ως βάση της ευαισθησίας και του ανθρωπισμού.

Η Ζακλίν Ντε Ρομιγί αυτοβιογραφούμενη αποκαλύπτει τη βαθιά σχέση του ανθρώπου με τη μνήμη, η οποία είναι η βάση της αυτογνωσίας, αλλά και της ποίησης. Από το «Βήμα» (άρθρο τoυ Αναστάση Βιστωνίτη):«Ούτε οι μαρτυρίες ούτε η σκέψη έχουν νόημα εάν δεν αντλούν από την αλήθεια της εμπειρίας, όπως τη βίωσε η γερόντισσα που είμαι σήμερα».…

Θερινές παραινέσεις ενός ακαδημαϊκού…

Από τον επίλογο του βιβλίου «Η φλούδα του βερίκοκου» του Πάνου Λιγομενίδη, (σ.510), το οποίο μας συντρόφευσε στις φετινές μας διακοπές προσθέτοντας σημαντικά κομμάτια ετερογνωσίας και αυτογνωσίας στη ζωή μας. Συμβουλεύει,λοιπόν, φιλικά τους νέους: Πάνω απ΄όλα, κάντε μια αρχή στην αναζήτηση. Χρησιμοποιήστε τη δύναμη και χαρείτε την ομορφιά της νεότητας, όσο μπορείτε. Γνωρίστε, όσο μπορείτε…

Καίσαρας Βαγιέχο, ο ποιητής.

Ένας ακόμη ποιητής της Λατινικής Αμερικής πιστός στη ιδέα του ανθρωπισμού. Οπαδός της απόλυτης ελευθερίας στην έκφραση, σε μόνιμο παραλήρημα συναισθημάτων, ένας επαναστάτης της ζωής και της γλώσσας που αξίζει την προσοχή μας. Διαβάζουμε στην παρουσίαση των -εξαντλημένων πια- απάντων του στα ελληνικά από το «Βήμα»  και τον Ντίνο Σιώτη: «…έζησε σαν ποιητής και ανέπνευσε…

Το facebook είναι απειλή (;)

Ο Andrew Keen είναι ένας από τους πιο καυστικούς επικριτές της ανάπτυξης των κοινωνικών δικτύων. Θεωρεί ότι περιορίζουν την ατομική και πολιτική ελευθερία των ανθρώπων και καλεί σε μια κριτική προσέγγισή τους με σκοπό την απεξάρτηση από αυτά. Διαβάζουμε σήμερα στα «Νέα»«…Τα social media δεν είναι το βασίλειο της απόλυτης ελευθερίας. Αναδεικνύουν τον πιο κακό…