T.S. Eliot, Κούφιοι άνθρωποι (The hollow men)

Με τον T.S. Eliot έχουμε «συνομιλήσει» ξανά. Το 1925 έγραψε ένα από τα ωραιότερα και πιο δυναμικά ποιήματά του: The hollow men. Η δράση, η πράξη για τη δημιουργική αλλαγή της ζωής αρχίζει μόνο όταν συνειδητοποιήσουμε πως η απάθεια ή η κενότητά μας μας καταδικάζει στην αφάνεια, μας καθιστά έρμαια των συνθηκών και «ήρωες παθητικούς». Από την επίγνωση αυτή και πέρα ενεργοποιείται η συνείδηση και η δύναμη της ανατροπής που αυτή συνεπάγεται. Ο ποιητής παρακινεί γι’ αυτή τη διαδρομή: εγκαταλείψτε την κούφια σας ύπαρξη, δώστε της βαρύτητα και σθένος πιστεύοντας στην αλλαγή, πέρα από τη δίνη του φόβου…Θα μου πείτε: «Πάλι τα ίδια και τα ίδια…»,  αλλά η ποίηση διακρίνεται από την εμμονή της για την ανθρώπινη  συνείδηση. Απομονώστε και σκεφτείτε τον τελευταίο στίχο του Έλιοτ: «αυτός είναι ο τρόπος που τελειώνει ο κόσμος, όχι μ’ ένα πάταγο αλλά μ’ ένα λυγμό».

ΟΙ ΚΟΥΦΙΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ
είμαστε οι κούφιοι άνθρωποι,
οι βαλσαμωμένοι άνθρωποι
σκύβοντας μαζί
κεφαλοκαύκι γεμισμένο άχυρο. Aλίμονο!
οι στεγνές φωνές μας όταν
ψιθυρίζουμε μαζί
είναι ήσυχες κι ανόητες
σαν άνεμος σε ξερό χορτάρι
ή πόδια ποντικών σε σπασμένο γυαλί
στο ξερό μας κελάρι

σχήμα χωρίς μορφή, σκιά χωρίς χρώμα,
παραλυμένη δύναμη, χειρονομία χωρίς κίνηση

αυτοί που πέρασαν
με ολόισια μάτια, στου θανάτου το άλλο βασίλειο
μας θυμούνται -αν καθόλου μας θυμούνται-
σαν κούφιους ανθρώπους
σα βαλσαμωμένους

μάτια δεν τολμώ να δω στα όνειρα
στου θανάτου το ονειρικό βασίλειο
αυτά δεν εμφανίζονται εκεί:
τα μάτια είναι
ηλιόφως σε μια σπασμένη κολώνα
εκεί, είναι ένα δέντρο χορεύοντας
και φωνές
στου ανέμου το τραγούδισμα
πιο μακρινές και πιο τελεστικές
από ένα μαραμένο αστέρι

ας είμαι όχι πιο κοντά
στου θανάτου το ονειρικό βασίλειο
ας φορέσω επίσης
τις μεταμφιέσεις
αρουραίου τρίχωμα, κοράκου δέρμα, κουρελούδες
σ’ έναν αγρό
φερόμενος όπως φέρεται ο άνεμος
όχι πιο κοντά

όχι αυτή την τελική συνάντηση
στου λυκόφωτος το βασίλειο

αυτή είναι η νεκρή χώρα
αυτή είναι του κάκτου η χώρα
εδώ τα πέτρινα είδωλα
σηκώνονται, εδώ λαμβάνουν
την ικεσία ενός χεριού νεκρού ανθρώπου
κάτω απ’ το σπίθισμα σβησμένου άστρου

αυτό είναι σαν αυτό
στου θανάτου το άλλο βασίλειο
ξυπνώντας μόνοι
την ώρα που είμαστε
τρέμοντας με τρυφερότητα
χείλη που θα φιλούσαν
κάνουν προσευχές σε τσακισμένες πέτρες

αόμματοι
αν δεν τα μάτια μας ξαναφανούν
όπως το αέναο άστρο
του πολύφυλλου ρόδου
στου θανάτου το λυκοφωτικό βασίλειο
η ελπίδα μόνο
των κενών ανθρώπων
των άδειων ανθρώπων

μεταξύ ιδέας
και πραγματικότητας
μεταξύ κίνησης
και δράσης
πέφτει η σκιά

μεταξύ αντίληψης
και δημιουργίας
πέφτει η σκιά

η ζωή είναι πολύ μακριά

μεταξύ πόθου
και σπασμού
μεταξύ δύναμης
και ύπαρξης
μεταξύ ουσίας
και πτώσης
πέφτει η σκιά
γιατί δικό σου είναι το βασίλειο

γιατί δική σου είναι η ζωή
γιατί η ζωή σου είναι δική σου

δική σου

αυτός είναι ο τρόπος που τελειώνει ο κόσμος
όχι μ’ ένα πάταγο αλλά μ’ ένα λυγμό
.

Share This: