Τραγούδια για τη μοίρα του μετανάστη και του εκτοπισμένου VI

Η μετανάστευση είναι ένα διαχρονικό ιστορικό φαινόμενο με ποικίλες προεκτάσεις. Δεν υπάρχει περίοδος της ανθρώπινης ιστορίας χωρίς μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών. Το φαινόμενο βρίσκεται, ακόμη και στις μέρες μας, σε έξαρση, καθώς άνθρωποι από εξαθλιωμένες περιοχές του πλανήτη μεταναστεύουν σε αναζήτηση καλύτερης ζωής. Η μοίρα του «ξένου» και η δύσκολη ζωή του πρόσφυγα, του μετανάστη, του…

Τραγούδια ανάμεσα στη νοσταλγία και στη δοκιμασία… V

«Ήταν ο τόπος μου», Γιάννη Μαρκόπουλου, σε στίχους Κ.Χ. Μύρη, από το «Χρονικό». Η δραματική ένταση δημιουργείται από την αντίθεση- «περιπέτεια» που εξιστορεί ο αφηγητής – ποιητής: Στην αρχή ύμνος σε μια ειδυλλιακή εποχή ειρήνης, δημιουργίας και ζωής στα «μέτρα του ανθρώπου». Η ευτυχία της απλότητας και της ξεγνοιασιάς ανατρέπεται από τη συναλλαγή, την προδοσία…

Τραγούδια με ήρωες που ανασταίνονται δίπλα μας…IV

«Ωδή στον Γεώργιο Καραϊσκάκη» του Διονύση Σαββόπουλου. Αξιοποιώντας το «συμβολικό κεφάλαιο» της αντισυμβατικής ηρωικής μορφής του Καραϊσκάκη (πρόσωπο – σύμβολο ασυμβίβαστης αυταπάρνησης) , ο Σαββόπουλος, αναφέρεται στους αγώνες του παρόντος και στην αγωνία της έκβασής τους μέσα από τη δημιουργία των νέων παραδειγμάτων ηρωισμού. Με την αναφορά του στον εθνικό ήρωα στοιχειοθετεί την εσωτερική ανάγκη…

Τραγούδια συλλογικής μνήμης ΙΙΙ

«Μαλαματένια λόγια» του Γιάννη Μαρκόπουλου σε ποίηση Μάνου Ελευθερίου. Τραγούδι στο οποίο εικόνες από διαφορετικές ιστορικές εποχές συνδέονται ως θραύσματα βιωμένης μνήμης για να αποδώσουν το προσωπικό δράμα του ανθρώπου που συνθλίβεται από τη ματαίωση φρούδων ελπίδων που του υποβλήθηκαν ως οράματα μεγαλείου μέσα από ελκυστικές αφηγήσεις ζωής, στις οποίες και αφιέρωσε τη ζωή του.…

Τραγούδια για την κατανόηση της ιστορίας ΙΙ

«Άγγελος – εξάγγελος», η -κατά Σαββόπουλο- ελληνική εκδοχή του «The wicked messenger» του Bob Dylan. Εμφανής η προσπάθεια του Σαββόπουλου να «ντύσει» με ατμόσφαιρα αρχαίας ελληνικής τραγωδίας το περιεχόμενο επεκτείνοντας το δραματικό βάθος των στίχων, ενώ η φιγούρα του αγγελιοφόρου αναδεικνύεται σε συμβολική μορφή με διαχρονική παρουσία στη ροή της ιστορίας, ελληνικής και παγκόσμιας. Πολιτικοί…

Τραγούδια καταφύγιο στοχασμού Ι

Υπάρχουν ορισμένα τραγούδια – ποιήματα του νεοελληνικού πολιτισμού που ανασύρονται από τη συνείδησή μας κάθε φορά που αναζητούμε να εμπλουτίσουμε τα ερμηνευτικά σχήματα για να κατανοήσουμε την ιστορία και την πραγματικότητα γύρω μας, όπως και να προσδιορίσουμε τη θέση μας μέσα σ΄αυτήν. Συνήθως, αυτές οι δυνάμεις της διαχρονικής αισθητικής επιστρατεύονται σε δὐσκολους καιρούς ώστε να…

Λόγος καίριος και αυθεντικός…όπως οι ρυθμοί του.

Μάθημα καίριου λόγου και ξεκάθαρης σκέψης τα παρακάτω αποσπάσματα από την ενδιαφέρουσα συνέντευξη του τραγουδοποιού Θανάση Παπακωνσταντίνου στη «Lifo». Οι μεγάλες αλήθειες λέγονται με απλό τρόπο. Παρηγοριά, λοιπόν, ο λόγος ενός ανθρώπου που παράγει ακόμη πολιτισμό και σκέψη με το έργο του σε μια χειμαζόμενη από κάθε είδος φτώχειας πατρίδα: «…Θεωρώ ότι η τέχνη δεν…

Μαρσέλ Ντυσάν: η τέχνη ως πρόκληση και η μουσική ως εικαστικό γεγονός

Επειδή με εντυπωσίασε και ακόμη μένει στη μνήμη μου η σπινθιροβόλα έκπληξη των ματιών, όσων μαθητών μου (τμήμα Ιστορίας της Τέχνης, Γ λυκείου) άκουγαν σήμερα αυτά που ιστορούσαμε για τον προκλητικό και «αδίστακτο» αποδομητή των παραδεδομένων αξιών της τέχνης, ντανταϊστή Ντυσάν, θα συνεχίσω γι΄αυτόν με την παράθεση ενός παλιότερου άρθρου στην «Καθημερινή», της κας Δώρας…

Ο χρόνος στην ποίηση και στο τραγούδι.

Από το χθεσινό αφιέρωμα της «Ελευθεροτυπίας» για τη σχέση μας με το χρόνο και τους τρόπους που αυτή εκφράζεται ή νοηματοδοτείται μέσω της τέχνης ή της επιστήμης,  παραθέτουμε την εξαιρετική ανάλυση της κας Ναταλί Χατζηαντωνίου: «Από τη μεγαλειώδη καταγραφή της λαϊκής «στιγμής» όπως κατόρθωσε να τη συλλάβει ο Λευτέρης Παπαδόπουλος, τον συγκλονιστικό, υπόγεια μεταφυσικό χρόνο…

Μνήμη Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα

Και ένα ποίημα του Νίκου Καρούζου για τον Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα Μουλέτα Δωρεάν η ζωή Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα δωρεάν ο θάνατος. Αυτό το άλικο πανί δεν έχει πάντοτες αγαθή βεβαιότητα. Είν’ ο Θεός που αμιγής εκτείνεται στο μαύρο πλήρως απών ή ανεικόνιστος. Όμως εσύ μυρόεσσα Ισπανία — της Ευρώπης θερμότητα τι δόξα πρόσθεσες απ’ τη…