Προσπαθώντας να εξορθολογίσει κάποιος τις τελευταίες καταλήψεις (σαν κι αυτή που βιώσαμε σήμερα στο σχολείο μας) και αποφεύγοντας το λαϊκισμό των «προφανών» και «αυτονόητων» ερμηνειών των κρατούντων ή των επαγγελματιών της επανάστασης, θα μπορούσε να μελετήσει με ενδιαφέρον τον ερμηνευτικό προβληματισμό του φιλοσόφου Στέλιου Ράμφου. Η βίαιη και ευδαιμονιστική αντίδραση των «εκ του ασφαλούς» καταλήψεων…
Επιχειρώντας να συνδέσουμε την ιστορία μας με το παρόν, για άλλη μια φορά, θα καταφύγουμε στο συγκλονιστικό λόγο του Ελύτη για να βρούμε την πατρίδα μέσα μας και τον εαυτό μας μέσα στην πατρίδα, για να αντιπαλέψουμε τις ρητορείες των όψιμων πατριωτών και την καπηλεία των αξιών που ανέδειξε ο άδολος αγώνας των προγόνων μας.…
Επέτειος του δεύτερου ελληνικού Νόμπελ σήμερα και ανατρέχουμε στην αιώνια φρεσκάδα της έκφρασης και του στοχασμού του Ελύτη, τη στιγμή που, αποδεχόμενος το βραβείο, κάνει μια απόπειρα αυτογνωσιακού απολογισμού για τον εαυτό του και την τέχνη του. «Ας μου επιτραπεί, παρακαλώ, να μιλήσω στο όνομα της φωτεινότητας και της διαφάνειας. Επειδή οι ιδιότητες αυτές…
Παραθέτουμε μια εμβριθή σκιαγράφηση του έργου και της προσωπικότητας του φετινού Νομπελίστα λογοτεχνίας Πατρίκ Μοντιανό. Αξίζει να εστιάσουμε στη σεμνότητα και την απέχθειά του ανθρώπου Μοντιανό προς τη δημοσιότητα, αλλά και στη λειτουργία της μνήμης που αποτελεί το σημείο αναφοράς του έργου του. […] «Ο Μοντιανό είναι καθαρόαιμος μυθιστοριογράφος σε αντίθεση και με τον Λε…
«…Υπάρχουν τα όρια της γνώσης – όταν αντιμετωπίζουμε στην απεραντοσύνη του κόσμου και το περιορισμένο μέγεθος του ανθρώπινου νου. Υπάρχουν τα όρια της ζωής – όλοι θα πεθάνουμε, και ποιος θέλει να πεθάνει; Εγώ, όχι. Λεπτό το λεπτό, μέρα με τη μέρα, αντιμετωπίζουμε τρομακτικά οικολογικά όρια, τα όρια της ανθρώπινης ζωής πάνω στη Γη. Αντιμετωπίζουμε…
Όσο περισσότερο οι άνθρωποι καταφεύγουν στις αυτονόητες «κανονικότητες» των προτύπων της μικροαστικής κουλτούρας, ως μέσο άμυνας του ελλειμματικού τους «Εγώ», για να αντιμετωπίσουν το φόβο της μοναξιάς, της απόρριψης, της άρνησης του πραγματικού εαυτού, τόσο πιο πολύ εξαπλώνεται η «φασιστοποίηση» μέσα και γύρω τους. Η μικροαστική κουλτούρα, όπως μπορεί να την αντιληφθεί κάποιος σήμερα, περιλαμβάνει:…
Ο υπερρεαλισμός, το κίνημα που γέννησε και διαμόρφωσε όλες τις σύγχρονες μορφές ποιητικής και εικαστικής τέχνης περιγράφεται στο άρθρο του Αναστάση Βιστωνίτη στο «Βήμα», το οποίο και αντιγράφουμε «ζηλόφθονα»: «Διακόσιες χιλιάδες Παριζιάνοι τον Οκτώβριο του 1924 συνόδευσαν τον Ανατόλ Φρανς στην τελευταία του κατοικία. Ανάμεσά τους βρισκόταν και μια ομάδα ποιητών και ζωγράφων, ο στόχος…
Η σχέση μεταξύ γλώσσας – νόησης και πραγματικότητας αποτυπώνεται εύστοχα στην ανάλυση του καθ. Μπαμπινιώτη στο χθεσινό «Βήμα». Πρόκειται για ένα άρθρο που αποσαφηνίζει, με άμεσο τρόπο, ό,τι οφείλουμε να θυμόμαστε όσοι διδάσκουμε και μελετούμε τη γλώσσα. «Η έννοια τής τάξης διέπει τη γλώσσα, κάθε γλώσσα, διότι – όπως εύστοχα και πρωτοποριακά το έχει από παλιά…
«’Οταν συναντιούνται τυχαία δύο άγνωστοι στον δρόμο, έλεγε ο Ερβιν Γκόφμαν (αμερικανός κοινωνιολόγος των ηθών της καθημερινής ζωής), αυτό που ακούγεται συχνότερα να βγαίνει από το στόμα τους είναι «καλημέρα» και «συγγνώμη». Και συμπλήρωνε: Αυτά τα «καλημέρα» και τα «συγγνώμη» πρέπει να τα λάβουμε σοβαρά υπόψη και να τα μελετήσουμε, αν θέλουμε να κατανοήσουμε πώς…
Το κινητό μου βασίλειο Αθήνα-Μέγαρα μόνος κυρίαρχος σε δάση ρεματιές γκρεμούς δίχως γερο-συμβουλάτορες μωρά εξαρτήματα μ’ ένα σκέτο ρόπαλο ντυμένος μοναχά με τη σκιά του λύκου και τον τρομερόν ήχο της λέξης Δαμαστής δεν είχα υπηκόους — δηλαδή τους είχα για λίγο δεν ζούσαν ίσαμε την αυγή αν και είναι κακοήθεια να λέγεται πως ήμουνα…