Η λογοτεχνία ως μέρος της ιστορίας ή πώς η ιστορία τροφοδοτεί το λογοτεχνικό μύθο
Πολλές φορές, μαθητές και εκπαιδευτικοί, κριτικοί και φιλόσοφοι, δημιουργοί και αναγνώστες προβληματίζονται για τη σκοπιμότητα ύπαρξης της λογοτεχνίας θέτοντας -κατ’ επανάληψη- το ερώτημα «ποια η αξία της;». Σε ένα παλιότερό του άρθρο, στα «Νέα», ο Μιχ. Μητσός προσπαθεί να απαντήσει στον Ουμπέρτο Έκο, όταν ο τελευταίος θέττει το ίδιο ερώτημα, σταχυολογώντας ενδιαφέρουσες απαντήσεις από διάφορους…
Ο Αλεξανδρινός, «ποιητής ελληνικός και ιστορικός», η ζωή και η ποίησή του, όπως διαμορφώθηκαν από τον κοσμοπολιτισμό της Αλεξάνδρειας που καθόρισε τη συνείδηση και την ποιητική του κοσμοθεωρία. Ένας άνθρωπος με πάθη, ένας «φυγάς της αριστοκρατικής του τάξης» που «με συνολικόν ποσόν δεν αριθμήθηκε»… Στο ντοκυμαντέρ του ΣΚΑΪ «…Ο ηθοποιός Δημήτρης Λιγνάδης αναζητά τα ίχνη…
Από τις καλύτερες στιγμές της ελληνικής τηλεόρασης το ντοκυμαντέρ για τη χαρτογράφηση της προσωπικότητας και της ζωής του Σεφέρη: «…Το πορτρέτο έρχεται να ορίσει νέα αφετηρία στην ανάγνωση του προσώπου «Σεφέρης» και να προτείνει αυτή την αφετηρία σαν θεμέλιο μιας σχέσης των θεατών με την ποίησή του. Με παρουσιαστή τον Γιώργο Κιμούλη, η σειρά ξεδιπλώνεται…
Η σχολική ιστορία σπάνια συγκινεί τους μαθητές και ακόμη πιο σπάνια τους κεντρίζει το ενδιαφέρον για να ασχοληθούν περαιτέρω με την ιστορική γνώση. Για τους περισσότερους νέους το ιστορικό παρελθόν γίνεται γνωστό μέσα από τη μυθοπλασία των σεναρίων του εμπορικού, αμερικανικού κινηματογράφου. Οι «ιστορικές» αυτές ταινίες του Hollywood σαγηνεύουν το κοινό τους με τις εντυπωσιακές,…
Αφιερωμένο στους ήρωες που γεννήθηκαν ασήμαντοι και μεγαλούργησαν όταν τους κάλεσε η μοίρα και στους ποιητές που θρέφουν τη μνήμη ημών, των επιγόνων. Η μνήμη δίνει την αξιοπρέπεια, η μνήμη δημιουργεί το φρόνημα στο παρόν. Τα θεμέλιά μου στα βουνά και τα βουνά σηκώνουν οι λαοί στον ώμο τους και πάνω τους η μνήμη καίει…
Τολμηρές αλήθειες για το παρόν και το μέλλον εκφράζονται κατά καιρούς από σημαντικούς λογοτέχνες. Τις περισσότερες φορές οι επισημάνσεις τους παραπέμπουν σε οξυδερκείς αναλύσεις – προβλέψεις οι οποίες επιβεβαιώνονται δραματικά λαμβάνοντας το χαρακτήρα της προφητείας: «…Ανάμεσα όμως στις κουβέντες για τον εαυτό τους, για την τέχνη και τους τρόπους της, οι συγγραφείς μιλούν για τον…
Ο ρόλος της τέχνης είναι να κρίνει και όχι να αποδομεί αδιάκριτα κάθε παράδοση, επισημαίνει ο Κ. Γεωργουσόπουλος στα «Νέα», αναδεικνύοντας ότι η σημερινή κρίση (και στην τέχνη που αποδέχεται πλήρως και χρησιμοποιεί αδιακρίτως την αποδόμηση) είναι το φυσικό επακόλουθο της σαπισμένης και απαξιωμένης νεοελληνικής παιδείας, η οποία αδιαφορεί προκλητικά για την καλλέργεια της ιστορικής…
Αποκαλυπτικές συσχετίσεις ιστορίας και τέχνης κάνει ο Κ. Γεωργουσόπουλος στα «Νέα», συμπεραίνοντας ότι η τέχνη εμπνέεται, σχολιάζει για να κρίνει ηθικά και αισθητικά τα ιστορικά γεγονότα. Διαβάζουμε: «Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής στη Γαλλία, κάποιοι γερμανοί αξιωματικοί, πιθανόν όχι Ναζί, ζήτησαν να επισκεφθούν τον Πικάσο στον γαλλικό Νότο όπου είχε μετά την αυτοεξορία του…
Πριν την κοσμογονία της γενιάς του ’30 και τη δομική ανανέωση της ελληνικής ποίησης από αυτήν, υπήρξαν οι «μεταιχμιακοί» ποιητές, αυτοί, δηλαδή, που έχοντας ως αφετηρία τη μαθητεία τους στους κανόνες της παραδοσιακής ποίησης, την αποδόμησαν σταδιακά εισάγοντας τη μοντερνιστική οπτική. Με αυτούς τους ποιητές ασχολείται ο Ευριπίδης Γαραντούδης στη μελέτη του «Ελληνες ποιητές του…
Ένα καυστικό ποίημα του γερμανοεβραίου ανατρεπτικού, βαθιά πολιτικού, ποιητή Βολφ Μπίρμαν. Τραγικά επίκαιρο για ό,τι βιώνουμε γύρω μας και μέσα μας. Η μουσική του Θάνου Μικρούτσικου μας υποβάλλει το μήνυμα της ποιητικής συνείδησης στο ακέραιο. Οι υπογραμμίσεις δικές μου. «Τους έχω βαρεθεί» Τις κρύες γυναίκες που με χαϊδεύουν, τους ψευτοφίλους που με κολακεύουν, που απ…